بررسی تأثیر برخی تیمارهای خواب شکنی بر شاخص های جوانه زنی و بنیه بذر سه گونه گیاه دارویی رازیانه (foeniculum vulgare l.)، مریم گلی جنوبی (salvia sharifii rech. et esfand.) و برگ نمدی درختچه ای (abutilon fruticosum guill. et perr.)

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در درمان بیماریها و همچنین محدود بودن رویشگاه های طبیعی، کمی زادآوری و قطع بی رویه، برنامه ریزی جهت کشت و اهلی کردن آنها بسیار ضروری به نظر می رسد. در این بررسی جهت تعیین تأثیر تیمارهای خواب شکنی بر روی جوانه زنی و بنیه بذر گونه های دارویی رازیانه (foeniculum vulgare l.)، مریم گلی جنوبی (salvia sharifii rech. et esfand.) و برگ نمدی درختچه ای (abutilon fruticosum guill. et perr.) ، بذر این گونه ها از رویشگاه اصلی آنها جمع آوری و هفت تیمار پیش رویشی شامل آب گرم، اسید سولفوریک غلیظ به مدت 5، 10 و 15 دقیقه، نیترات پتاسیم 2/0 درصد، سرما (دمای 5 درجه به مدت 24 ساعت) و آب معمولی (شاهد) بر آنها اعمال گردید. پس از آن بذرها به مدت 14 روز در پتری دیش کشت شد و بعد صفات مورد نظر اندازه گیری شدند. این بررسی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اعمال شده اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین ها نشان داد که از بین تیمارهای اعمال شده، اسید سولفوریک به مدت 10 دقیقه در گیاه رازیانه، نیترات پتاسیم در گیاه مریم گلی جنوبی و اسید سولفوریک به مدت 15دقیقه در گیاه برگ نمدی درختچه ای بیشترین تأثیر را داشته و درصد و سرعت جوانه زنی بذر این گونه ها را افزایش داده است. در گیاه مریم گلی جنوبی بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 75/191 مربوط به تیمار شاهد و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمارهای اسید 10 و 15 دقیقه بود. در گیاه رازیانه بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 75/365 مربوط به تیمار سرما و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمار آب گرم بود. در گیاه برگ نمدی درختچه ای بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 4/23 مربوط به تیمار اسید 10 دقیقه و پس از آن تیمار اسید 15 دقیقه به میزان 5/22 و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمارهای شاهد، آب گرم، سرما و نیترات پتاسیم بود.